Nowatorskie rozwiązanie leczenia guzów o późnym początku zaprezentowali Wang i wsp. (2024) którzy przeprowadzili analizę serii przypadków, oceniając skuteczność terapii skojarzonej, polegającej na połączeniu intensywnego światła pulsacyjnego (IPL) z niskodawkową terapią sterydową podawaną śródskórnie. Badanie obejmowało 7 pacjentek z ziarniniakami, rozwijającymi się w wyniku wcześniejszych zabiegów mezoterapii. Diagnoza zmian została potwierdzona badaniem histopatologicznym, a inne możliwe przyczyny, takie jak infekcje i reakcje alergiczne, wykluczono na podstawie wyników morfologii krwi, poziomu całkowitego IgE oraz markerów zapalnych. Zaproponowana terapia składała się z dwóch etapów: 1/ Zastosowano terapię IPL z wykorzystaniem urządzenia M22 (Lumenis, Izrael) z filtrem 590 nm, wykorzystując energię w zakresie 16-20 J/cm² (dostosowaną do fototypu skóry). Czas trwania impulsu wynosił 3,5-4,5 ms. Procedurę wykonywano dwukrotnie na każdej sesji, aż do uzyskania umiarkowanego rumienia w obszarze zmiany.
Po zakończeniu zabiegu pacjentki poddawano miejscowemu schładzaniu skóry przez 15 minut. 2/ Wykonano iniekcje śródskórne betametazonu. Wstrzykiwano roztwór betametazonu (5 mg betametazonu sodowego + 2 mg betametazonu dipropionianu na 1 ml). Preparat rozcieńczano lidokainą do stężenia 0,5-1 mg/ml, w dawce 0,1-0,3 ml na zmianę, przy użyciu igły 30G. Sesje powtarzano co 3-4 tygodnie, w zależności od odpowiedzi klinicznej. Średnia liczba zabiegów wynosiła 2 ± 1 (zakres: 1-4 sesje). 5 pacjentek (71%) określiło efekty leczenia jako bardzo satysfakcjonujące, 2 pacjentki (29%) zgłosiły umiarkowane zadowolenie, głównie z powodu występowania przebarwień pozapalnych. U wszystkich pacjentek stwierdzono wyraźne zmniejszenie objętości ziarniniaków, a u większości całkowitą ich resorpcję.
Nie odnotowano działań niepożądanych, takich jak zanik skóry, wtórne infekcje czy reakcje fotonadwrażliwości. Mechanizm skuteczności tej terapii wynika z synergii obu metod leczenia. Fototerapia przyspieszyła degradację i resorpcję wstrzykniętych substancji, zredukowała stan zapalny i przyspieszyła proces regeneracji i odbudowy kolagenu, zastępując uszkodzoną tkankę zdrową skórą. Natomiast betametazon ograniczył dalszą proliferację fibroblastów, zmniejszając tym samym naciek zapalny oraz ograniczając reakcję immunologiczną na ciało obce, co doprowadziło do stopniowej resorpcji ziarniniaka.
Wyniki badania sugerują, że wprowadzenie zoptymalizowanego protokołu leczenia ziarniniaków po mezoterapii mogłoby przyczynić się do standaryzacji postępowania w przypadku tego rodzaju powikłań. Autorzy podkreślili jednak potrzebę dalszych badań klinicznych, które pozwolą na precyzyjne określenie optymalnej liczby sesji oraz dawkowania sterydów.
A co jeśli leczenie sterydowe i immunosupresyjne guzów, nierówności, blizn przerostowych doprowadzi do atrofii skóry, jej ścieńczenia, zaniku tkanki tłuszczowej, a nawet przebarwień?
W pracy opublikowanej w Indian Dermatology Online Journal (Sharma RK, Gupta M, Rani R., 2022) opisano 24 przypadki pacjentów, u których po podaniu triamcynolonu doszło do widocznych zmian atroficznych – niekiedy dopiero po kilku tygodniach od iniekcji. W leczeniu takich zmian zastosowano w pierwszej kolejności iniekcje z 0.9 % soli fizjologicznej (kilkakrotnie w odstępach co 7-14 dni) oraz masaże i pielęgnację regeneracyjną, celem „rozcieńczenia” pozostałości sterydu. Następnie sugerowano autologiczny przeszczep tłuszczu oraz terapię PRP/PRF. Odradzano natomiast stosowanie produktów prozapalnych np. kwasu hialuronowego (w postaci wypełnienia żelowego), czy silnych stymulatorów tkankowych. Często samo zastosowanie soli fizjologicznej okazywało się bardzo skuteczne.
Rycina: Po lewej wyraźna atrofia tkankowa po jednorazowym zastosowaniu Triamcynolonu 10mg/1 ml w celu leczenia nierówności po hydroksyapatycie wapnia, po prawej po zastosowaniu leczenia – 3 krotne iniekcyjne(igła 30g/13mm) podanie 0.9% NaCl w odstępach co 14 dni w obszar atrofii – wykonanie: lek. Maria Czwojda, Młodość (archiwum własne)
Rycina: Przypadek pacjentki gabinetu Młodość, po podaniu preparatu z rh kolagenem w obszar dekoltu – zastosowane leczenie: farmakologiczne (Protopic) oraz laseroterapia (DVL 500-600 nm i NdYag 1064 nm) oraz osocze bogatopłytkowe – wykonanie: lek. Maria Czwojda, Młodość
WIęcej informacji jak leczyć powikłania na podstawie przeglądu literatury przedmiotu oraz doświadczeń specjalistów gabinetów Młodość w książce autorstwa dr n.med. Marty Bogusz dostępnej na www.sklep.mlodosc.com.
